Okan Oğuz, Founder of Lux Home Brand and the owner of ASIES International Textile; presents his views on business life and the present and future of textile.

He answers the questions of Fatih Kundak, Member of the Board of Directors of “Denizli Young Business People Association”

HELLO

WELCOME TO THE “DEGIAD TALKING” PROGRAM, ORGANIZED BY DEGIAD AND DENİZLİ METROPOL!

I AM FATIH KUNDAK

I’M A MEMBER OF THE 14TH TERM BOARD OF DIRECTORS OF DEGİAD AND I AM THE CHAIRMAN OF THE BOARD OF DIRECTORS OF CASALINA TEKSTİL.

THE GUEST OF OUR TODAY’S PROGRAM IS OKAN OĞUZ, MEMBER OF DEGIAD, OWNER OF “ASIES INTERNATIONAL TEKSTIL” COMPANY.

WELCOME TO OKAN.

We’re [I’m] glad to be here.

OKAN, I KNOW YOU CLOSELY, WE HAVE A BEAUTIFUL COOPERATION.

I CLOSE FOLLOW THE SUCCESSFUL WORK ON BEHALF OF BRANDING. AND THE MOST VALUABLE OF THEM ARE YOUR STORE BREAKDOWN IN KAZAKHSTAN. FIRST, I WOULD LIKE TO CONGRATULATE YOU AS A COLLEACHER.

OKAN, CAN YOU TELL US ABOUT YOURSELF?

Hello,

Fatihcim, first of all, in your person, I would like to thank Degiad and Metropole for this valuable project. Also, thank you for inviting me.

Let me briefly talk about myself. I was born in Denizli in 1982. After completing primary school at Emsan primary school, and secondary and high school at Denizli Anatolian High School, I lived in İzmir for 4 years for university education. I studied Economics at Dokuz Eylul University, Faculty of Economics.

I am married. I have two daughters named Asya and Alina.

LET’S GO TO THE BEGINNING OF THE STORY,

CAN YOU TELL US ABOUT THE BEGINNING OF YOUR BUSINESS LIFE?

You are just like me; we grew up in textile dust. We worked every summer from a very young age, in every gap between the looms; We were among the sewing machines. During my high school and university student years, when I worked part-time in our family company, I started to make my own determinations. At that time, like all Denizli companies, we were doing contract manufacturing for international brands. Another summer while I was working, when I took one of the bathrobes out of production, I saw the logo of a very famous American brand and it had a retail price on it. It was a very serious number. With that excitement, I wondered about our selling price. In those years, everything was written on papers and files. I found the order file and found our selling price. I don’t remember the last numbers, but there is one thing I can’t forget. There was a full 1500% price difference between the ex-factory price and the final retail price. That day is my turning point.

From that day on, I focused on a single question throughout my entire university student life. How do we sell products on our own label? In other words, I tried to improve myself by following all the articles, books, magazines and conferences I could reach about “branding”, which has just started to come into the agenda. I will not be too modest in this matter, I had acquired a serious knowledge.

After university, I returned to Denizli to work in our family company.

During my nearly 2 years of work here, I had the opportunity to understand the routine operation and the balance of production, marketing and finance. At the same time, in this process, I was trying to determine my route and complete the deficiencies at the point of reaching my main goal. And I was looking for the ground for the project.

YOU WERE GOING TO RUSSIA DURING THIS PROCESS, IF I REMEMBER WRONG, CAN YOU TELL ME ABOUT THAT?

As I said, I was looking for a suitable ground, time and route for my main goal, namely to sell products with our own label. During these searches, I went to Moscow in 2005 for a fair. I saw that home textiles are traded here, but very amateurish. After all, our culture of working with European and American companies trained us very seriously. I started to think about how I could place this point of view in this geography. Also, I realized that in this geography, nothing can be solved with English. On my return to Moscow, I thought that I wanted to do a job in this region, but first of all, I had to learn Russian. In 2006, with my own efforts, I enrolled in the Faculty of Foreign Languages ​​of Moscow State University and went to Moscow to learn Russian. I stayed in the student dormitory especially so that I had the chance to practice. I didn’t have much time, I had to learn the language immediately and start working for my dreams as soon as possible. Being in the dormitory was a huge plus apart from the language. Thanks to this, I formed a group of friends and thanks to my friends in the group, they have always been my closest teammates in this business life walk. After a period of approximately 9 months in Moscow, I returned to Denizli and it was time to determine the main starting point of the project.

I had set my mind to start a branding adventure in the Russian-speaking geography, but Russia scared me, let me tell you. There was competition, there was not much order in those years. After some consultations and fair visits, Kazakhstan started to become a warmer option. We visited Kazakhstan several times. The scene there is a smaller market, but there were fewer players to compete. But they were difficult places to do business in those years. We were advised to do this work with a local partner. So we started writing this story with a local partner.

I NEED TO INTERFERENCE HERE, I THINK YOUR EXPERIENCE IN KAZAKHSTAN STILL CONTINUES STARTING HERE, NOW I’LL ASK THE CLASSIC QUESTION WHY KAZAKHSTAN?

First of all, Kazakhstan was the most liberal country among the disintegrating Soviet Union countries. The Kazakh mastermind always aimed to lead the Turks to trade in their country and to educate the people who came out of communism in this way. Policies wanted foreign investors in the country, but other conditions were just as difficult in those years.

We also had very little budget for branding. We only had production power and market credibility, that’s all. In fact, our only capital was our business knowledge, our entrepreneurship and our passionate focus on branding success. In my opinion, Kazakhstan was to enter Russia’s geography through the back door. For me, it was a chance to enter through the empty back door while everyone was waiting in line at the front door. The starting point was now clear.

Kazakhistan.

WHEN THE ROUTE HAS BEEN CERTIFIED, CAN YOU TELL US ABOUT THE COUNTRY’S FIRST CHAIN ​​OF HOME TEXTILE STORES PROJECT?

In 2007, I started living full-time in Almaty, Kazakhstan. In order to realize my dreams, I had to live within the project.

I was 25 years old. I had very little work experience on paper, but as I said at the beginning of the interview, our biggest advantage is that we grew up in the business.

We witnessed how to talk to an employee at the age of 11,

We learned how to order a product from the German,

We had experienced it at the age of 17 without realizing how to establish a bilateral relationship with the business world.

I started to create a nice team by inviting some of my friends in Russia one by one. Our local friends also joined our main staff. We had become a great young team focused on the same goal.

My real accumulation of experience in business life started when I was away from all my elders in the family at that time.

There were about 6 thousand km in between and my responsibilities were growing day by day. Together with my friends As our responsibilities grew, our managerial abilities were also developing without realizing it.

Thanks to my friends, we achieved all our goals one by one.

In general, we started our first collaboration with the local partner upon recommendation, and ended a year and a half later due to the difference in our mentality. After that, we started our main ascent.

I was very young, but I was determined. We were working day and night as a result oriented.

In general, we did not do warehouse wholesale, which was common in the disintegrating soviets geography.

We focused on branding. That’s when I realized that there can be no branding without going into stores, and we started to go into stores.

We never knew about other categories of home textiles other than terry bathrobes, the evteks fair was our savior. Every year in May, we would wander around the fair for 5 full days until our feet swelled, and we would create our products in other categories.

We started to produce with our own brand in Denizli, Bursa, Istanbul and Uşak. 3. At the end of the year, we had a turnover of approximately 3 million dollars, 15 stores and approximately 80 employees. We had stores in the most serious streets of the country’s biggest cities, our advertisements were constantly running on national channels. We were meeting the textile needs of almost all 5-star hotels.

As the owner of the project and the leader of the team that brought the project to life, it was a proud picture for me.

This project was the subject of entrepreneurship congresses and business theses at that time.

WE LISTEN TO THE FIRST STAGE OF KAZAKHSTAN FOCUSED BUSINESS LIFE, WE ARE MORE FAMILIAR WITH EUROPE AND THE WEST AS A COMMUNITY. CAN YOU TELL US A LITTLE ABOUT CENTRAL ASIA?

As I said, I lived in Kazakhstan full time for about 6 years. I have made many friendships. For me, I can say that Kazakhstan is my second homeland. Before, I knew Paris and London by heart like every average Turk, but I used to confuse Bishkek, the capital of Kyrgyzstan or Kazakhstan. I did not know Tashkent, Dushanbe. Unfortunately, we, as a country, have missed these a lot. This is a very serious market, as well as a very serious raw material supply center.

Kazakhstan is a country with a land area 3.5 times the size of Turkey, but with a population as large as Istanbul. It has a population of 28 million, but its per capita income is roughly the same as in Turkey. It is a country rich in underground, iron chrome uranium is very serious. It is one of the few countries in the world in terms of oil and natural gas. For example, there is a spaceport. Baikonur cosmodrome. A country with a space program for many years. The shining star of today’s central asia. South Korea of ​​the future. The visionary leadership of Nursultan Nazarbayev, the country’s first president, has the biggest share in this.

GOING BACK TO YOUR BUSINESS LIFE, CAN YOU TELL US ABOUT YOUR BRAND “LUXHOME” FROM YOUR CURRENT BUSINESS LIFE?

Having achieved serious success as the established subsidiary of our family company in Kazakhstan, after becoming number 1 in Kazakhstan, I returned to Turkey to settle in Istanbul, believing that the center of this business should be Istanbul in order to expand the business and expand it in the near geography. In our Kazakhstan company, the order was now settled, things were already running. With the same logic, we should open up to other countries and be in more countries with our own label. By the way, I got married. Thanks to my wife, we started to live in Kazakhstan for 1 year and then in Istanbul with serious sacrifices. My first daughter Asya was born in Istanbul.

Unfortunately, due to some problems in our parent company at that time, our Istanbul project was born dead and we had to shelve it. So I came back to Denizli in 2013.

I stated that I wanted to leave our family company, which was in a crowded structure in 2014, with the recovery of the troublesome processes a little, and that I wanted to pursue my brand dreams, and I asked permission and left.

In 2014, I founded my foreign trade company, Asies International. In this company, we market products with our own label, especially in the Russian-speaking geography and the Balkans, with our own registered home textile brand “LUXHOME” and our hotel textile brand “LUXHOME CONTRACT” with approximately 12 thousand barcoded products from towels to bathrobes, blankets, tablecloths, pillows and quilts.

In 2016, we started our store process from the very beginning under the brand name “LUXHOME” with my fellow travelers in Kazakhstan and established our company. Today, we provide service with 8 physical stores, 2 warehouses and virtual stores in Kazakhstan. We don’t actually do the unknown. We bring quality Turkish home textile products to the people of Kazakhstan.

AFTER KAZAKHSTAN, THERE IS A STRUCTURE IN RUSSIA AS I KNOW, CAN YOU TELL ME?

After making some progress in our new project with Kazakhstan, we started a restructuring in the Tatarstan region of Russia in 2019. We opened our first store in Kazan, the capital of the Tatarstan autonomous republic of the Russian Federation, which I see as a gap in competition. Our project continues in this region with 1 store and 1 warehouse at idle due to the pandemic.

SPEAKING TO THE PANDEMIC, HOW DID THE PANDEMIC AFFECT YOUR BUSINESS IN RUSSIA AND KAZAKHSTAN?

Since only 1 of our 8 stores in Kazakhstan are shopping malls and the other 7 are street stores, we were relatively less affected compared to other companies. But our Russia project was seriously affected because it was caught in the pandemic in the first place. We have postponed our growth plans, we have not put them on the shelf, but we are keeping the idle period on hold. As our subsidiaries in both countries and Denizli-based Asies International, we have accelerated the digital transformation we have been carrying out within a certain plan for the last 1 and a half years. We have never lost our hope, and although 2020 seems to be a financially lost year for all three of our companies, I can say that we did not waste our time with our transformational breakthroughs for the future.

YOU MENTIONED ABOUT A BRANDING PROCESS OF 15 YEARS AND WHAT YOU EXPERIENCED IN THIS PROCESS. WHAT ARE YOUR OPINIONS ABOUT BRANDING IN DENIZLI AND TEXTILE SPECIAL, CAN YOU SHARE WITH US?

Denizli’s weaving culture, which dates back thousands of years, was brought to the culture of exporting with the intense efforts of our elders in difficult conditions as a result of the policies of opening up to the outside in the 90s. Today, Denizli is a city that has managed to reach an export figure of almost 4 billion dollars, together with its sectors such as marble, cable and food, as well as textiles. This is a very serious achievement. But it is very difficult for this to grow profitably with the same dynamics. However, our city is growing, the needs are increasing, we cannot count. We have to increase the kg value of our exports. How can we upgrade? By selling value-added products. How will this be? Either we will innovate in production. As a result of R&D studies, we will be able to produce a product that no one else has, for example a fabric, or we will create a sales opportunity with added value by branding our product.

With my experience, I can say very clearly that without retail sales, that is, merchandising, you cannot become a brand. Physical or virtual, it doesn’t matter. A proper retailing is a must for this business.

Also, I have to say very clearly that “manufacturer does not become a retailer” I mean, producing and retailing are two different focuses, both of which are somehow opposite of each other, even rivals. While the manufacturer targets the most efficient and lowest cost production, the shopkeeper targets the fastest delivery and the most affordable, it is not possible to balance these two structures under the same roof. These two structures can only be successful if they are managed with a different and competing understanding with different management staff.

WHAT ADVICE DO YOU HAVE TO YOUNG ENTREPRENEURS AT THIS POINT?

I don’t know if I still have the title of young entrepreneur as a 39-year-old, but my advice to my friends who have just started their business life would be to set a certain goal. But this goal should be grounded, realistic, within the limits of time and possibilities. I say that in order to achieve this goal, mind alone is not enough, it is absolutely necessary to work hard, and to start over again without giving up on possible obstacles. Learning is an endless world, my biggest advice is to research, read and contact experienced people to learn the newest every day.

Me and my friends were lucky. We are a generation that has been educated in a school like Denizli Anatolian High School for 7 years with the logic of cause-effect and questioning. Unfortunately, that school has disappeared. All my friends who grew up with this logic today are one of the best, whatever their job, sooner or later. Therefore, my advice to my young friends would be to question the cause-effect relationship and never leave this plane.

WE HAVE LISTENED TO A SUCCESS STORY FROM DENIZLI, AT THIS POINT, I WOULD FINALLY ASK, WHAT SHOULD NGO’S DO WITH ENTREPRENEURSHIP?

A very good question. The entrepreneurial atmosphere is an area that must be kept alive for the economy, welfare and future of a country. At this point, non-governmental organizations and professional chambers are more involved than public institutions. It is these organizations that will prepare our people to become entrepreneurs, or that will bring intelligence and capital together.

As Degiad is one of the most powerful and influential non-governmental organizations in its region in this sense, it will undertake strong projects in the future, as it has done so far, with the responsibility given by the phrase youth in its name. Being a member of this powerful family is also an honor for me.

We all know that our professional chambers and unions have more advantages in terms of material and physical means. At this point, our expectation from these institutions should be that they cease to be guest hosting centers and present ideas by tirelessly creating a public opinion on every subject that will benefit their members, like a think tank.

THANK YOU FOR THIS BEAUTIFUL INTERVIEW. CAN I HAVE THE FINAL THINGS YOU WANT TO SAY?

Fatihcim, thank you very much for this beautiful project. I thank Degiad, Metropol. I apologize if I slurred.

As a final word, I would like to say this. First of all, let’s trust ourselves.

Self-confidence and arrogance;

as long as we draw the lines between industriousness and ambition long ago,

not only ourselves,

With the fact that we can have a happy life together with our friends and relatives and our whole society, we should work, produce and take care of each other without selfishness.

Thank you.

MERHABALAR

DEGIAD VE DENİZLİ METROPOL’ÜN BİRLİKTE DÜZENLEDİĞİ “DEGİAD KONUŞUYOR” PROGRAMINA HOŞGELDİNİZ!

BEN FATİH KUNDAK

DEGİAD 14. DÖNEM YÖNETİM KURULU ÜYESİYİM AYNI ZAMANDA CASALINA TEKSTİL YÖNETİM KURULU BAŞKANIYIM.

BUGÜNKÜ PROGRAMIMIZIN KONUĞU DEGİAD ÜYESİ “ASIES INTERNATIONAL TEKSTİL” FİRMASININ SAHİBİ OKAN OĞUZ.

 

OKAN HOŞGELDİN.

Hoşbulduk.

 

OKAN, BEN SENİ YAKINDAN TANIYORUM, GÜZEL DE BİR İŞBİRLİKTELİĞİMİZ VAR.

MARKALAŞMA ADINA BAŞARILI ÇALIŞMALARINI YAKINDAN TAKİP EDİYORUM. VE BUNLARIN EN DEĞERLİSİ DE KAZAKİSTAN DA YAPMIŞ OLDUĞUN MAĞAZALAŞMA ATILIMLARIN. ÖNCELİKLE BİR MESLEKTAŞIN OLARAK SENİ BU KONUDA TEBRİK ETMEK İSTİYORUM.

OKAN, BİRAZ BİZE KENDİNDEN BAHSEDEBİLİR MİSİN?

 

Merhabalar,

Fatihcim, öncelikle senin şahsında, bu değerli proje için Degiad ve Metropole teşekkür ederim. Beni davet ettiğiniz için de ayrıca teşekkür ederim.

Kısaca kendimden bahsedeyim. 1982 yılında Denizli’de doğdum. İlkokulu Emsan ilkokulunda, Ortaokul ve Liseyi ise Denizli Anadolu Lisesinde tamamladıktan sonra Üniversite eğitimi için 4 yıl İzmir’de yaşadım. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Fakültesinde Ekonomi eğitimi aldım.

Evliyim. Asya ve Alina adında iki kızım var.

HİKAYENİN EN BAŞINA GİDELİM,

İŞ HAYATINI BAŞLANGICINI BİZE ANLATIR MISIN?

 

Sen de aynı benim gibisin; biz tekstil tozunun içinde büyüdük. Çok küçük yaşlardan itibaren her yaz çalıştık, her boşlukta dokuma tezgahlarının arasında; dikiş makinelerinin arasındaydık. Lise ve üniversite öğrencilik zamanlarımda aile şirketimizde yarı zamanlı çalıştığım dönemlerde kendimce tespitlerde bulunmaya başlamıştım. O dönemde biz de bütün Denizli firmaları gibi uluslar arası markalara fason üretim yapıyorduk. Yine bir yaz çalışırken, üretimden çıkan bornozlardan birini elime aldığımda çok ünlü bir Amerikan markanın logosunu gördüm ve üzerinde perakende satış fiyatı da vardı. Çok ciddi bir rakamdı. O heyecanla bizim satış fiyatımızı merak ettim. O yıllarda herşey kağıtlarda dosyalara yazılırdı. Sipariş dosyasını buldum ve satış fiyatımızı buldum. Son rakamları hatırlamıyorum ama unutamadığım bir şey var. Fabrika  çıkış fiyatıyla son perakende satış fiyatı arasında tam %1500 fiyat farkı vardı. O gün benim dönüm noktamdır.

O günden sonra bütün üniversite öğrencilik dönemimde tek bir soruya odaklandım. Kendi etiketimizde nasıl ürün satarız. Yani yeni yeni gündeme girmeye başlayan “markalaşma” ile ilgili ulaşabildiğim bütün makale, kitap, dergi, konferans hepsini takip ederek bu konuda kendimi geliştirmeye çalıştım. Bu konuda çok da mütevazi olmayacağım, ciddi bir bilgi birikimine de sahip olmuştum.

Üniversiteden sonra Aile şirketimizde görev almak üzere Denizli’ye döndüm.

Buradaki yaklaşık 2 yıllık çalışmam sırasında rutin işleyişi ve üretim, pazarlama, finansman dengesini anlama fırsatı yakalamıştım. Aynı zamanda bu süreçte asıl hedefime ulaşma noktasında rotamı belirlemeye ve eksiklikleri tamamlamaya çalışıyordum. Ve proje için zemin arıyordum.

 

BU SÜREÇTE BİR RUSYA’YA GİDİŞİN VAR YANLIŞ HATIRLAMIYORSAM, BUNU BİRAZ ANLATIR MISIN?

Dedim ya, ana hedefim için yani kendi etiketimizle ürün satabilmek için uygun zemin, zaman ve rota arayışım vardı. Bu arayışlar sırasında bir fuar için 2005 yılında Moskovaya gitmiştim. Burda ev tekstili ticareti yapıldığını ama çok amatör yapıldığını gördüm. Sonuçta bizim Avrupa ve Amerika firmaları ile çalışma kültürümüz bizi çok ciddi anlamda eğitmişti. Bu bakış açısını bu coğrafyaya nasıl yerleştirebilirimi düşünmeye başladım. Ayrıca şunu farkettim ki bu coğrafya’da İngilizce ile hiçbir iş çözülemiyor. Moskova dönüşümde bu bölgede bir iş yapmak istediğimi ama herşeyden önce Rusça öğrenmem gerektiğini düşünüyordum. 2006 yılında kendi çabalarımla Moskova Devlet Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesinde kayıt yaptırdım ve Rusça öğrenmek üzere Moskovaya gittim. Özellikle pratik yapma şansım olması açısından öğrenci yurdunda kalmıştım. Çok zamanım yoktu, hemen dili öğrenmeli bir an önce hayallerim için çalışmaya başlamalıydım. Yurtta kalmamın dil dışında çok büyük bir artısı oldu. Bu sayede bir arkadaş grubum oluştu ve gruptaki arkadaşlarım sağolsunlar her zaman benim bu iş hayatı yürüyüşümde en yakınımdaki ekip arkadaşlarım oldu.  Yaklaşık 9 aylık bir Moskova sürecinin ardından, Denizli’ye döndüm ve projenin ana başlangıç noktasını belirleme zamanı gelmişti.

Rusça konuşulan coğrafyada markalaşma serüvenine başlatmayı kafaya koymuştum ama Rusya beni ürkütmüştü ne yalan söyleyeyim. Rekabet vardı, o yıllarda düzen nizam pek yoktu. Bazı istişare ve fuar ziyaretleri sonrası Kazakistan daha sıcak bir seçenek olmaya başlamıştı. Birkaç defa ziyaret ettik Kazakistan’ı. Ordaki manzara daha küçük bir Pazar ama rekabet noktasında daha az oyuncu vardı. Ama iş yapmak için zor yerlerdi o yıllarda. Bize yerel bir ortakla bu işi yapmamız tavsiye edilmişti. Biz de yerel bir ortakla bu hikayeyi yazmaya başladık.

 

BURDA ARAYA GİRMEM LAZIM, HALEN DEVAM EDEN KAZAKİSTAN SERÜVENİN BURDA BAŞLIYOR SANIYORUM, ŞİMDİ KLASİK SORUYU SORAYIM. NEDEN KAZAKİSTAN?

Herşeyden önce Kazakistan, dağılan sovyetler Birliği ülkeleri arasında en liberal ülkeydi. Kazak üst aklı her zaman ülkelerinde Türklerin ticarete öncülük etmesini ve komünizmden çıkan halkı bu sayede eğitmeyi amaçladı. Politikalar yabancı yatırımcıyı ülkede istiyordu, ama diğer şartlar da bir o kadar zordu o yıllarda.

Bizim de markalaşma adına bütçemiz yok denecek kadar azdı. Sadece üretim gücümüz ve piyasa kredibilitemiz vardı o kadar. Aslında tek sermayemiz iş bilgimiz, girişimciliğimiz ve markalaşmaya konusundaki başarıya tutkuyla odaklanmamızdı. Bana göre Kazakistan Rusya coğrafyasına arka kapıdan girmekti. Herkes ön kapıda sıra beklerken bomboş olan arka kapıdan girme şansıydı bana göre. Artık başlangıç noktası belliydi.

Kazakistan.

 

MADEM Kİ ROTA BELLİ OLDU O HALDE ÜLKENİN İLK EV TEKSTİLİ MAĞAZALAR ZİNCİRİ PROJESİNİ BİZE ANLATIR MISIN?

2007 yılında Kazakistan’ın Almatı şehrinde tam zamanlı yaşamaya başladım. Hayallerimi hayata geçirebilmek için birebir projenin içinde yaşamam gerekiyordu.

25 yaşındaydım. Kağıt üzerinde çok az bir iş tecrübem vardı ama söyleşinin en başında söyledğim gibi en büyük avantajımız biz işin içinde büyümüştük,

çalışanla nasıl konuşulura 11 yaşında şahit olmuştuk,

ürün siparişi nasıl veriliri Almandan öğrenmiştik,

iş dünyası ile ikili ilişki nasıl kuruluru farketmeden 17 yaşında deneyimlemiştik.

Rusya’daki arkadaşlarımdan bazılarını sırayla davet ederek güzel bir ekip oluşturmaya başladım. Ana kadromuza yerel arkadaşlarımız da katıldı. Aynı hedefe kilitlenen genç harika bir ekip olmuştuk.

Esas iş hayatındaki tecrübe biriktirmem, o dönem ailedeki diğer tüm büyüklerimden uzakta kalmamla başladı.

Arada yaklaşık 6bin km vardı ve her geçen gün sorumluluklarım büyüyordu. Arkadaşalarımla beraber Sorumluluklarımız büyüdükçe farketmeden yönetici kabiliyetlerimiz de gelişiyordu.

Sağolsunlar arkadaşlarımla beraber bütün hedeflerimizi bir bir başardık.

Genel olarak tavsiye üzerine yerel ortakla başladığımız ilk birlikteliğimizi kafa yapımızdaki farklılıktan dolayı 1 buçuk yıl sonra sonlandırdık. Bundan sonra esas çıkışımıza başladık.

Çok gençtim, ama kararlıydım. Sonuç odakli olarak gece gündüz çalışıyorduk.

Genel olarak dağılan sovyetler coğrafyasındaki yaygın olan depo toptancılığını yapmadık.

Markalaşma üzerine odaklandık. Mağazalaşmadan markalaşmanın olamayacağını işte o zaman anlamıştım ve mağazalaşmaya başaldık.

Havlu bornoz dışındaki ev tekstilinin diğer kategorilerini hiç bilmiyorduk, evteks fuarı kurtarıcımızdı. Her yılın mayıs ayında dolu dolu 5 gün fuarda ayaklarımız şişene kadar dolaşır diğer kategorilerdeki ürünlerimizi oluştururduk.

Denizli, Bursa, İstanbul ve Uşak’ta kendi markamızla üretim yaptırmaya başladık. 3. Yılın sonunda yaklaşık 3 milyon dolar ciro, 15 mağaza yaklaşık 80 çalışanımız vardı. Ülkenin en büyük şehirlerinin en ciddi caddelerinde mağazalarımız  vardı, ulusal kanallarda sürekli reklamlarımız dönüyordu. 5 yıldızlı otellerin neredeyse tamamının tekstil ihtiyacını biz karşılıyorduk.

Projenin fikir sahibi ve projeyi hayata geçiren ekibin lideri olarak benim açımdan gurur verici bir tabloydu.

Bu projemiz o dönem girişimcilik kongrelerinde, işletme tezlerinde konu oldu.

 

KAZAKİSTAN ODAKLI İŞ YAŞAMININ İLK AŞAMASINI DİNLEDİK, BİZ TOPLUM OLARAK AVRUPA’YA, BATI’YA DAHA AŞİNAYIZ. BİZE BİRAZ ORTA ASYA’DAN BAHSEDER MİSİN.

Dediğim gibi yaklaşık 6 yıl tam zamanlı olarak Kazakistan’da yaşadım. Birçok dostluklarım oldu. Benim için Kazakistan, 2. Vatanımdır diyebilirim. Öncesinde ben de ortalama her Türk gibi Paris’i Londrayı ezbere bilirdim ama Bişkek, Kırgızistan’ın mı Kazakistan mı başkenti karıştırırdım. Taşkenti, Duşanbe’yi bilmezdim. Biz ülke olarak buraları çok es geçmişiz maalesef. Buralar çok ciddi bir Pazar, aynı zamanda çok ciddi bir hammadde tedarik merkezi.

Kazakistan Türkiyenin 3,5 katı büyüklüğünde bir toprak genişliğne sahip ama İstanbul kadar nufusu olan bir ülke. 28 milyon nufusu var ama kişibaşına düşen milli geliri Türkiye ile aşağı yukarı aynı. Yer altı zengini bir ülke, demir krom uranyum çok ciddi manada var. Petrol ve doğalgaz noktasında dünyada sayılı ülkelerden biri. Bir uzay üssü var mesela. Baykonur uzay üssü. Uzun yıllardan beri uzay programı olan bir ülke. Şimdinin orta asyadaki parlayan yıldız. Geleceğin güney koresi. Bunda en büyük pay sahibi ülkenin ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayevin vizyoner liderliği.

İŞ HAYATINA GERİ DÖNECEK OLURSAK, BİZE ŞİMDİKİ İŞ YAŞAMINDAN MARKAN “LUXHOME”DAN BAHSEDER MİSİN?

Aile şirketimizin Kazakistan’daki kurulu iştiraki olarak ciddi başarılara imza attıktan sonra, Kazakistan’ın 1 numarası olduktan sonra işi büyütmek ve yakın coğrafyada genişletmek üzere bu işin merkezinin İstanbul olması gerektiğine inanarak İstanbul’a yerleşmek üzere Türkiye’ye döndüm. Kazakistan şirketimizde artık düzen oturmuştu işler zaten yürüyordu. Aynı mantıkta başka ülkelere açılmalı kendi etiketimizle daha çok ülkede olmalıydık. Bu arada evlendim. Eşimle sağolsun ciddi fedakarlıklarla 1 yıl kadar kazakistan’da ardından İstanbul’da yaşamaya başladık. İlk kızım Asya İstanbul doğumludur.

Maalesef o dönem ana şirketimizdeki bazı sorunlardan dolayı İstanbul projemiz ölü doğdu ve rafa kaldırmak zorunda kaldık. Ben de böylece 2013 yılında Denizli’ye geri döndüm.

Sıkıntılı süreçlerin biraz düzelmesiyle beraber 2014 yılında kalabalık bir yapıda olan aile şirketimizden ayrılmak istediğimi, marka hayallerimin peşinden koşmak istediğimi belirtip izin istedim ve ayrıldım.

2014 yılında dış ticaret firmam Asies İnternational firmasını kurdum. Bu firmamda kendi tescilli ev tekstili markamız “LUXHOME” ve otel tekstili markamız “LUXHOME CONTRACT” adı altında havludan bornoza battaniyeden masa örtüsüne  yastıktan yorgana yaklaşık 12bin barkodlu ürünümüzle özellikle Rusça konuşulan coğrafya ve balkanlar olmak üzere kendi etiketimizle ürün pazarlıyoruz.

2016 yılında Kazakistan’daki yol arkadaşlarımla beraber “LUXHOME” markası adı altında mağazalaşma sürecimize en baştan başladık ve şirketimizi kurduk. Bugün Kazakistan’da 8 fiziki mağaza ve 2 depo ve sanal mağaza ile hizmet veriyoruz. Aslında bilinmeyeni yapmıyoruz. Kazakistan halkına kaliteli Türk ev tekstil ürününü ayaklarına kadar götürüyoruz.

 

KAZAKİSTAN’IN ARDINDAN RUSYA’DA DA BİR YAPILANMAN VAR BİLDİĞİM KADARIYLA, ANLATIR MISIN?

 

Kazakistan’la yeni projemizde bir miktar yol aldıktan sonra, 2019 yılında Rusya’nın Tataristan bölgesinde bir yapılanmaya başladık. Rekabet anlamında daha boşluk olarak gördüğüm Rusya Federasyonu’nun Tataristan özerk cumhuriyetinin başkenti Kazan’da ilk mağazamızı açtık. Bu bölgede 1 mağaza 1 depo ile pandemiden dolayı rolantide bir şekilde projemiz devam ediyor.

 

PANDEMİ DEMİŞKEN, PANDEMİ RUSYA VE KAZAKİSTAN’DAKİ İŞLERİNİZİ NASIL ETKİLEDİ?

Kazakistan’daki 8 mağazamızın sadece 1 tanesi AVM, diğer 7’sinin cadde mağazası olmasından dolayı diğer firmalara göre nispeten daha az etkilendik. Ama Rusya projemiz pandemiye en başta yakalandığı için çok ciddi etkilendi. Büyüme planlarımızı erteledik, rafa kaldırmadık ama rölanti de bekletiyoruz. Her iki ülkedeki iştirak şirketlerimiz ve Denizli merkezli Asies İnternational olarak 5 yıldır belli bir plan dahilinde yapıtığımız dijital dönüşüme son 1 buçuk yıldır hız verdik. Umudumuzu hiç yitirmedik, 2020 yılı bu 3 şirketimiz için de finansal olarak kayıp bir yıl olarak görünse de gelecek için yaptığımız dönüşüm atılımlarımızla zamanımızı hiç de boşa harcamadık diyebilirim.

 

15 YILLIK BİR MARKALAŞMA SÜRECİNDEN, BU SÜREÇTE YAŞADIKLARINDAN BAHSETTİN. DENİZLİ VE TEKSTİL ÖZELİNDE MARKALAŞMA HAKKINDA GÖRÜŞLERİN NELERDİR, BİZİMLE PAYLAŞIR MISIN?

Denizli’nin binlerce yıl öncesine dayanan dokumacılık kültürü, 90’lı yıllarda dışa açılma politikalarının bir sonucu olarak büyüklerimizin zor şartlardaki yoğun çabalarıyla ihracat yapabilme kültürüne ulaştırılmış. Bugün Denizli tekstilin yanında mermer, kablo, gıda gibi sektörleriyle beraber neredeyse 4 milyar dolara yaklaşan bir ihracat rakamına ulaşmayı başarmış bir şehir. Bu çok ciddi bir başarı. Ama bunun artık aynı dinamiklerle karlı olarak büyümesi çok zor. Halbuki şehrimiz büyüyor ihtiyaçlar artıyor, yerimizde sayamayız. İhracatımızın kg değerini yükseltmek zorundayız. Nasıl yükseltebiliriz? Katma değerli ürün satarak. Bu nasıl olacak? Ya üretimde inovasyon yapıcaz. AR-GE çalışmaları sonucu kimsede olmayan bir ürün, mesela bir kumaş üretmeyi başaracağız, ya da ürünümüzü markalaştırarak katma değerli bir satış imkanı yaratacağız.

Tecrübemle çok net söyleyebilirim ki perakende satış yani mağazacılık olmadan kesinlikle marka olunamaz. Fiziki ya da sanal hiç farketmez. Hakkıyla yapılan bir perakendecilik olmazsa olmazı bu işin.

Ayrıca şunu çok net söylemem gerekir ki, “üreticiden mağazacı olmaz” Şunu demek istiyorum, üretim yapmak ve perakende satmak, her ikisi birbirinin bir şekilde ters kutbu, hatta rakibi olan iki farklı odak. Üretici en verimli, en düşük maliyetli üretimi hedeflerken, mağazacı en hızlı teslimatı, en uygun fiyatlıyı hedefler, bu iki yapıyı aynı çatı altında dengeleyebilmek mümkün değil.  Bu iki yapı farklı yönetici kadroyla farklı ve rakip bir anlayışla yönetilirse ancak o zaman başarılı olabilir.

 

BU NOKTADA GENÇ GİRİŞİMCİLERE NE GİBİ TAVSİYELERDE BULUNURSUN?

Ben 39 yaşında biri olarak hala genç girişimci sıfatına sahipmiyim bilmiyorum ama, iş hayatına yeni başlayan arkadaşlarıma tavsiyem, belli bir hedef belirlemeleri olacaktır. Ama bu hedef ayakları yere basan, gerçekçi olan, zamanın ve imkanların elverdiği ölçüler içerisinde olmalıdır. Bu hedefe ulaşmak için sadece aklın yeterli olmadığını, kesinlikle çok çalışmak gerektiğini ve önüne çıkacak olası engellerde yılmadan tekrar en baştan başlamak gerektiğini söylüyorum. Öğrenmek sonsuz bir dünya, hergün en yeniyi öğrenmek için araştırmak, okumak ve tecrübeli insanlarla temas kurmak en büyük tavsiyem.

Ben ve arkadaşlarım şanslıydık. Biz Denizli Anadolu Lisesi gibi bir ekolde 7 yıl boyunca neden-sonuç ve sorgulama mantığıyla eğitim almış bir nesiliz. Maalesef o ekol yok oldu. Bugün bu mantıkta yetişen tüm arkadaşlarım yaptıkları iş ne olursa olsun, onun er ya da geç en iyilerinden. O yüzden genç arkadaşlarıma tavsiyem neden-sonuç ilişkisini sorgulamaları ve bu düzlemden hiç ayrılmamaları olacaktır.

 

DENİZLİ’DEN ÇIKAN BİR BAŞARI ÖYKÜSÜ DİNLEDİK, BU NOKTADA SON OLARAK ŞUNU SORMAK İSTERİM, GİRİŞİMCİLİK NOKTASINDA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI NELER YAPMALI?

 

Çok güzel bir soru. Girişimcilik atmosferi bir ülkenin ekonomisi, refahı ve geleceği için sürekli canlı tutulması gereken bir alan. Bu noktada kamu kuruluşlarından çok sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına iş düşüyor. İnsanlarımızı girişimci olmaya hazır hale getirecek, veya akıl ile sermayeyi bir araya getirecek olan da bu kuruluşlar.

Degiad bu anlamda bölgesinin en güçlü ve etkili sivil toplum kuruluşlarından biri olması nedeniyle, isminde genç ibaresinin de verdiği sorumlulukla şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da güçlü projelere imza atacaktır. Bu güçlü ailenin bir üyesi olmak benim açımdan da gurur verici.

Meslek odalarımız ve birliklerimizin maddi ve fiziki imkan olarak daha fazla artıları olduğu hepimizin malumu. Bu noktada bu kuruluşlardan beklentimiz misafir ağırlama merkezi olmaktan çıkıp, birer düşünce kuruluşu gibi üyesinin lehine olacak her konuda bıkmadan usanmadan bir kamuoyu oluşturarak fikirler ortaya sunması olmalıdır.

BU GÜZEL SÖYLEŞİ İÇİN TEŞEKKÜR EDİYORUM. SON OLARAK SÖYLEMEK İSTEDİKLERİNİ ALABİLİR MİYİM?

 

Fatihcim, bu güzel proje için çok teşekkür ediyorum. Degiad’a, Metropol’e teşekkür ediyorum. Sürç-ü lisan ettiysem özür diliyorum.

Son söz olarak şunu söylemek isterim. Herşeyden önce kendimize güvenelim.

Özgüven ile kibir ;

çalışkanlık ile hırs arasındaki çok çok önce çizgileri gözettiğimiz sürece,

sadece kendimiz değil,

eş dost akraba ve bütün toplumumuzla beraber mutlu bir hayata sahip olabileceğimiz gerçeğiyle, bencil olmadan çalışmalıyız, üretmeliyiz ve birbirimze sahip çıkmalıyız.

Teşekkür ederim.

MERHABALAR

DEGIAD VE DENİZLİ METROPOL’ÜN BİRLİKTE DÜZENLEDİĞİ “DEGİAD KONUŞUYOR” PROGRAMINA HOŞGELDİNİZ!

BEN FATİH KUNDAK

DEGİAD 14. DÖNEM YÖNETİM KURULU ÜYESİYİM AYNI ZAMANDA CASALINA TEKSTİL YÖNETİM KURULU BAŞKANIYIM.

BUGÜNKÜ PROGRAMIMIZIN KONUĞU DEGİAD ÜYESİ “ASIES INTERNATIONAL TEKSTİL” FİRMASININ SAHİBİ OKAN OĞUZ.

 

OKAN HOŞGELDİN.

Hoşbulduk.

 

OKAN, BEN SENİ YAKINDAN TANIYORUM, GÜZEL DE BİR İŞBİRLİKTELİĞİMİZ VAR.

MARKALAŞMA ADINA BAŞARILI ÇALIŞMALARINI YAKINDAN TAKİP EDİYORUM. VE BUNLARIN EN DEĞERLİSİ DE KAZAKİSTAN DA YAPMIŞ OLDUĞUN MAĞAZALAŞMA ATILIMLARIN. ÖNCELİKLE BİR MESLEKTAŞIN OLARAK SENİ BU KONUDA TEBRİK ETMEK İSTİYORUM.

OKAN, BİRAZ BİZE KENDİNDEN BAHSEDEBİLİR MİSİN?

 

Merhabalar,

Fatihcim, öncelikle senin şahsında, bu değerli proje için Degiad ve Metropole teşekkür ederim. Beni davet ettiğiniz için de ayrıca teşekkür ederim.

Kısaca kendimden bahsedeyim. 1982 yılında Denizli’de doğdum. İlkokulu Emsan ilkokulunda, Ortaokul ve Liseyi ise Denizli Anadolu Lisesinde tamamladıktan sonra Üniversite eğitimi için 4 yıl İzmir’de yaşadım. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Fakültesinde Ekonomi eğitimi aldım.

Evliyim. Asya ve Alina adında iki kızım var.

HİKAYENİN EN BAŞINA GİDELİM,

İŞ HAYATINI BAŞLANGICINI BİZE ANLATIR MISIN?

 

Sen de aynı benim gibisin; biz tekstil tozunun içinde büyüdük. Çok küçük yaşlardan itibaren her yaz çalıştık, her boşlukta dokuma tezgahlarının arasında; dikiş makinelerinin arasındaydık. Lise ve üniversite öğrencilik zamanlarımda aile şirketimizde yarı zamanlı çalıştığım dönemlerde kendimce tespitlerde bulunmaya başlamıştım. O dönemde biz de bütün Denizli firmaları gibi uluslar arası markalara fason üretim yapıyorduk. Yine bir yaz çalışırken, üretimden çıkan bornozlardan birini elime aldığımda çok ünlü bir Amerikan markanın logosunu gördüm ve üzerinde perakende satış fiyatı da vardı. Çok ciddi bir rakamdı. O heyecanla bizim satış fiyatımızı merak ettim. O yıllarda herşey kağıtlarda dosyalara yazılırdı. Sipariş dosyasını buldum ve satış fiyatımızı buldum. Son rakamları hatırlamıyorum ama unutamadığım bir şey var. Fabrika  çıkış fiyatıyla son perakende satış fiyatı arasında tam %1500 fiyat farkı vardı. O gün benim dönüm noktamdır.

O günden sonra bütün üniversite öğrencilik dönemimde tek bir soruya odaklandım. Kendi etiketimizde nasıl ürün satarız. Yani yeni yeni gündeme girmeye başlayan “markalaşma” ile ilgili ulaşabildiğim bütün makale, kitap, dergi, konferans hepsini takip ederek bu konuda kendimi geliştirmeye çalıştım. Bu konuda çok da mütevazi olmayacağım, ciddi bir bilgi birikimine de sahip olmuştum.

Üniversiteden sonra Aile şirketimizde görev almak üzere Denizli’ye döndüm.

Buradaki yaklaşık 2 yıllık çalışmam sırasında rutin işleyişi ve üretim, pazarlama, finansman dengesini anlama fırsatı yakalamıştım. Aynı zamanda bu süreçte asıl hedefime ulaşma noktasında rotamı belirlemeye ve eksiklikleri tamamlamaya çalışıyordum. Ve proje için zemin arıyordum.

 

BU SÜREÇTE BİR RUSYA’YA GİDİŞİN VAR YANLIŞ HATIRLAMIYORSAM, BUNU BİRAZ ANLATIR MISIN?

Dedim ya, ana hedefim için yani kendi etiketimizle ürün satabilmek için uygun zemin, zaman ve rota arayışım vardı. Bu arayışlar sırasında bir fuar için 2005 yılında Moskovaya gitmiştim. Burda ev tekstili ticareti yapıldığını ama çok amatör yapıldığını gördüm. Sonuçta bizim Avrupa ve Amerika firmaları ile çalışma kültürümüz bizi çok ciddi anlamda eğitmişti. Bu bakış açısını bu coğrafyaya nasıl yerleştirebilirimi düşünmeye başladım. Ayrıca şunu farkettim ki bu coğrafya’da İngilizce ile hiçbir iş çözülemiyor. Moskova dönüşümde bu bölgede bir iş yapmak istediğimi ama herşeyden önce Rusça öğrenmem gerektiğini düşünüyordum. 2006 yılında kendi çabalarımla Moskova Devlet Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesinde kayıt yaptırdım ve Rusça öğrenmek üzere Moskovaya gittim. Özellikle pratik yapma şansım olması açısından öğrenci yurdunda kalmıştım. Çok zamanım yoktu, hemen dili öğrenmeli bir an önce hayallerim için çalışmaya başlamalıydım. Yurtta kalmamın dil dışında çok büyük bir artısı oldu. Bu sayede bir arkadaş grubum oluştu ve gruptaki arkadaşlarım sağolsunlar her zaman benim bu iş hayatı yürüyüşümde en yakınımdaki ekip arkadaşlarım oldu.  Yaklaşık 9 aylık bir Moskova sürecinin ardından, Denizli’ye döndüm ve projenin ana başlangıç noktasını belirleme zamanı gelmişti.

Rusça konuşulan coğrafyada markalaşma serüvenine başlatmayı kafaya koymuştum ama Rusya beni ürkütmüştü ne yalan söyleyeyim. Rekabet vardı, o yıllarda düzen nizam pek yoktu. Bazı istişare ve fuar ziyaretleri sonrası Kazakistan daha sıcak bir seçenek olmaya başlamıştı. Birkaç defa ziyaret ettik Kazakistan’ı. Ordaki manzara daha küçük bir Pazar ama rekabet noktasında daha az oyuncu vardı. Ama iş yapmak için zor yerlerdi o yıllarda. Bize yerel bir ortakla bu işi yapmamız tavsiye edilmişti. Biz de yerel bir ortakla bu hikayeyi yazmaya başladık.

 

BURDA ARAYA GİRMEM LAZIM, HALEN DEVAM EDEN KAZAKİSTAN SERÜVENİN BURDA BAŞLIYOR SANIYORUM, ŞİMDİ KLASİK SORUYU SORAYIM. NEDEN KAZAKİSTAN?

Herşeyden önce Kazakistan, dağılan sovyetler Birliği ülkeleri arasında en liberal ülkeydi. Kazak üst aklı her zaman ülkelerinde Türklerin ticarete öncülük etmesini ve komünizmden çıkan halkı bu sayede eğitmeyi amaçladı. Politikalar yabancı yatırımcıyı ülkede istiyordu, ama diğer şartlar da bir o kadar zordu o yıllarda.

Bizim de markalaşma adına bütçemiz yok denecek kadar azdı. Sadece üretim gücümüz ve piyasa kredibilitemiz vardı o kadar. Aslında tek sermayemiz iş bilgimiz, girişimciliğimiz ve markalaşmaya konusundaki başarıya tutkuyla odaklanmamızdı. Bana göre Kazakistan Rusya coğrafyasına arka kapıdan girmekti. Herkes ön kapıda sıra beklerken bomboş olan arka kapıdan girme şansıydı bana göre. Artık başlangıç noktası belliydi.

Kazakistan.

 

MADEM Kİ ROTA BELLİ OLDU O HALDE ÜLKENİN İLK EV TEKSTİLİ MAĞAZALAR ZİNCİRİ PROJESİNİ BİZE ANLATIR MISIN?

2007 yılında Kazakistan’ın Almatı şehrinde tam zamanlı yaşamaya başladım. Hayallerimi hayata geçirebilmek için birebir projenin içinde yaşamam gerekiyordu.

25 yaşındaydım. Kağıt üzerinde çok az bir iş tecrübem vardı ama söyleşinin en başında söyledğim gibi en büyük avantajımız biz işin içinde büyümüştük,

çalışanla nasıl konuşulura 11 yaşında şahit olmuştuk,

ürün siparişi nasıl veriliri Almandan öğrenmiştik,

iş dünyası ile ikili ilişki nasıl kuruluru farketmeden 17 yaşında deneyimlemiştik.

Rusya’daki arkadaşlarımdan bazılarını sırayla davet ederek güzel bir ekip oluşturmaya başladım. Ana kadromuza yerel arkadaşlarımız da katıldı. Aynı hedefe kilitlenen genç harika bir ekip olmuştuk.

Esas iş hayatındaki tecrübe biriktirmem, o dönem ailedeki diğer tüm büyüklerimden uzakta kalmamla başladı.

Arada yaklaşık 6bin km vardı ve her geçen gün sorumluluklarım büyüyordu. Arkadaşalarımla beraber Sorumluluklarımız büyüdükçe farketmeden yönetici kabiliyetlerimiz de gelişiyordu.

Sağolsunlar arkadaşlarımla beraber bütün hedeflerimizi bir bir başardık.

Genel olarak tavsiye üzerine yerel ortakla başladığımız ilk birlikteliğimizi kafa yapımızdaki farklılıktan dolayı 1 buçuk yıl sonra sonlandırdık. Bundan sonra esas çıkışımıza başladık.

Çok gençtim, ama kararlıydım. Sonuç odakli olarak gece gündüz çalışıyorduk.

Genel olarak dağılan sovyetler coğrafyasındaki yaygın olan depo toptancılığını yapmadık.

Markalaşma üzerine odaklandık. Mağazalaşmadan markalaşmanın olamayacağını işte o zaman anlamıştım ve mağazalaşmaya başaldık.

Havlu bornoz dışındaki ev tekstilinin diğer kategorilerini hiç bilmiyorduk, evteks fuarı kurtarıcımızdı. Her yılın mayıs ayında dolu dolu 5 gün fuarda ayaklarımız şişene kadar dolaşır diğer kategorilerdeki ürünlerimizi oluştururduk.

Denizli, Bursa, İstanbul ve Uşak’ta kendi markamızla üretim yaptırmaya başladık. 3. Yılın sonunda yaklaşık 3 milyon dolar ciro, 15 mağaza yaklaşık 80 çalışanımız vardı. Ülkenin en büyük şehirlerinin en ciddi caddelerinde mağazalarımız  vardı, ulusal kanallarda sürekli reklamlarımız dönüyordu. 5 yıldızlı otellerin neredeyse tamamının tekstil ihtiyacını biz karşılıyorduk.

Projenin fikir sahibi ve projeyi hayata geçiren ekibin lideri olarak benim açımdan gurur verici bir tabloydu.

Bu projemiz o dönem girişimcilik kongrelerinde, işletme tezlerinde konu oldu.

 

KAZAKİSTAN ODAKLI İŞ YAŞAMININ İLK AŞAMASINI DİNLEDİK, BİZ TOPLUM OLARAK AVRUPA’YA, BATI’YA DAHA AŞİNAYIZ. BİZE BİRAZ ORTA ASYA’DAN BAHSEDER MİSİN.

Dediğim gibi yaklaşık 6 yıl tam zamanlı olarak Kazakistan’da yaşadım. Birçok dostluklarım oldu. Benim için Kazakistan, 2. Vatanımdır diyebilirim. Öncesinde ben de ortalama her Türk gibi Paris’i Londrayı ezbere bilirdim ama Bişkek, Kırgızistan’ın mı Kazakistan mı başkenti karıştırırdım. Taşkenti, Duşanbe’yi bilmezdim. Biz ülke olarak buraları çok es geçmişiz maalesef. Buralar çok ciddi bir Pazar, aynı zamanda çok ciddi bir hammadde tedarik merkezi.

Kazakistan Türkiyenin 3,5 katı büyüklüğünde bir toprak genişliğne sahip ama İstanbul kadar nufusu olan bir ülke. 28 milyon nufusu var ama kişibaşına düşen milli geliri Türkiye ile aşağı yukarı aynı. Yer altı zengini bir ülke, demir krom uranyum çok ciddi manada var. Petrol ve doğalgaz noktasında dünyada sayılı ülkelerden biri. Bir uzay üssü var mesela. Baykonur uzay üssü. Uzun yıllardan beri uzay programı olan bir ülke. Şimdinin orta asyadaki parlayan yıldız. Geleceğin güney koresi. Bunda en büyük pay sahibi ülkenin ilk cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayevin vizyoner liderliği.

İŞ HAYATINA GERİ DÖNECEK OLURSAK, BİZE ŞİMDİKİ İŞ YAŞAMINDAN MARKAN “LUXHOME”DAN BAHSEDER MİSİN?

Aile şirketimizin Kazakistan’daki kurulu iştiraki olarak ciddi başarılara imza attıktan sonra, Kazakistan’ın 1 numarası olduktan sonra işi büyütmek ve yakın coğrafyada genişletmek üzere bu işin merkezinin İstanbul olması gerektiğine inanarak İstanbul’a yerleşmek üzere Türkiye’ye döndüm. Kazakistan şirketimizde artık düzen oturmuştu işler zaten yürüyordu. Aynı mantıkta başka ülkelere açılmalı kendi etiketimizle daha çok ülkede olmalıydık. Bu arada evlendim. Eşimle sağolsun ciddi fedakarlıklarla 1 yıl kadar kazakistan’da ardından İstanbul’da yaşamaya başladık. İlk kızım Asya İstanbul doğumludur.

Maalesef o dönem ana şirketimizdeki bazı sorunlardan dolayı İstanbul projemiz ölü doğdu ve rafa kaldırmak zorunda kaldık. Ben de böylece 2013 yılında Denizli’ye geri döndüm.

Sıkıntılı süreçlerin biraz düzelmesiyle beraber 2014 yılında kalabalık bir yapıda olan aile şirketimizden ayrılmak istediğimi, marka hayallerimin peşinden koşmak istediğimi belirtip izin istedim ve ayrıldım.

2014 yılında dış ticaret firmam Asies İnternational firmasını kurdum. Bu firmamda kendi tescilli ev tekstili markamız “LUXHOME” ve otel tekstili markamız “LUXHOME CONTRACT” adı altında havludan bornoza battaniyeden masa örtüsüne  yastıktan yorgana yaklaşık 12bin barkodlu ürünümüzle özellikle Rusça konuşulan coğrafya ve balkanlar olmak üzere kendi etiketimizle ürün pazarlıyoruz.

2016 yılında Kazakistan’daki yol arkadaşlarımla beraber “LUXHOME” markası adı altında mağazalaşma sürecimize en baştan başladık ve şirketimizi kurduk. Bugün Kazakistan’da 8 fiziki mağaza ve 2 depo ve sanal mağaza ile hizmet veriyoruz. Aslında bilinmeyeni yapmıyoruz. Kazakistan halkına kaliteli Türk ev tekstil ürününü ayaklarına kadar götürüyoruz.

 

KAZAKİSTAN’IN ARDINDAN RUSYA’DA DA BİR YAPILANMAN VAR BİLDİĞİM KADARIYLA, ANLATIR MISIN?

 

Kazakistan’la yeni projemizde bir miktar yol aldıktan sonra, 2019 yılında Rusya’nın Tataristan bölgesinde bir yapılanmaya başladık. Rekabet anlamında daha boşluk olarak gördüğüm Rusya Federasyonu’nun Tataristan özerk cumhuriyetinin başkenti Kazan’da ilk mağazamızı açtık. Bu bölgede 1 mağaza 1 depo ile pandemiden dolayı rolantide bir şekilde projemiz devam ediyor.

 

PANDEMİ DEMİŞKEN, PANDEMİ RUSYA VE KAZAKİSTAN’DAKİ İŞLERİNİZİ NASIL ETKİLEDİ?

Kazakistan’daki 8 mağazamızın sadece 1 tanesi AVM, diğer 7’sinin cadde mağazası olmasından dolayı diğer firmalara göre nispeten daha az etkilendik. Ama Rusya projemiz pandemiye en başta yakalandığı için çok ciddi etkilendi. Büyüme planlarımızı erteledik, rafa kaldırmadık ama rölanti de bekletiyoruz. Her iki ülkedeki iştirak şirketlerimiz ve Denizli merkezli Asies İnternational olarak 5 yıldır belli bir plan dahilinde yapıtığımız dijital dönüşüme son 1 buçuk yıldır hız verdik. Umudumuzu hiç yitirmedik, 2020 yılı bu 3 şirketimiz için de finansal olarak kayıp bir yıl olarak görünse de gelecek için yaptığımız dönüşüm atılımlarımızla zamanımızı hiç de boşa harcamadık diyebilirim.

 

15 YILLIK BİR MARKALAŞMA SÜRECİNDEN, BU SÜREÇTE YAŞADIKLARINDAN BAHSETTİN. DENİZLİ VE TEKSTİL ÖZELİNDE MARKALAŞMA HAKKINDA GÖRÜŞLERİN NELERDİR, BİZİMLE PAYLAŞIR MISIN?

Denizli’nin binlerce yıl öncesine dayanan dokumacılık kültürü, 90’lı yıllarda dışa açılma politikalarının bir sonucu olarak büyüklerimizin zor şartlardaki yoğun çabalarıyla ihracat yapabilme kültürüne ulaştırılmış. Bugün Denizli tekstilin yanında mermer, kablo, gıda gibi sektörleriyle beraber neredeyse 4 milyar dolara yaklaşan bir ihracat rakamına ulaşmayı başarmış bir şehir. Bu çok ciddi bir başarı. Ama bunun artık aynı dinamiklerle karlı olarak büyümesi çok zor. Halbuki şehrimiz büyüyor ihtiyaçlar artıyor, yerimizde sayamayız. İhracatımızın kg değerini yükseltmek zorundayız. Nasıl yükseltebiliriz? Katma değerli ürün satarak. Bu nasıl olacak? Ya üretimde inovasyon yapıcaz. AR-GE çalışmaları sonucu kimsede olmayan bir ürün, mesela bir kumaş üretmeyi başaracağız, ya da ürünümüzü markalaştırarak katma değerli bir satış imkanı yaratacağız.

Tecrübemle çok net söyleyebilirim ki perakende satış yani mağazacılık olmadan kesinlikle marka olunamaz. Fiziki ya da sanal hiç farketmez. Hakkıyla yapılan bir perakendecilik olmazsa olmazı bu işin.

Ayrıca şunu çok net söylemem gerekir ki, “üreticiden mağazacı olmaz” Şunu demek istiyorum, üretim yapmak ve perakende satmak, her ikisi birbirinin bir şekilde ters kutbu, hatta rakibi olan iki farklı odak. Üretici en verimli, en düşük maliyetli üretimi hedeflerken, mağazacı en hızlı teslimatı, en uygun fiyatlıyı hedefler, bu iki yapıyı aynı çatı altında dengeleyebilmek mümkün değil.  Bu iki yapı farklı yönetici kadroyla farklı ve rakip bir anlayışla yönetilirse ancak o zaman başarılı olabilir.

 

BU NOKTADA GENÇ GİRİŞİMCİLERE NE GİBİ TAVSİYELERDE BULUNURSUN?

Ben 39 yaşında biri olarak hala genç girişimci sıfatına sahipmiyim bilmiyorum ama, iş hayatına yeni başlayan arkadaşlarıma tavsiyem, belli bir hedef belirlemeleri olacaktır. Ama bu hedef ayakları yere basan, gerçekçi olan, zamanın ve imkanların elverdiği ölçüler içerisinde olmalıdır. Bu hedefe ulaşmak için sadece aklın yeterli olmadığını, kesinlikle çok çalışmak gerektiğini ve önüne çıkacak olası engellerde yılmadan tekrar en baştan başlamak gerektiğini söylüyorum. Öğrenmek sonsuz bir dünya, hergün en yeniyi öğrenmek için araştırmak, okumak ve tecrübeli insanlarla temas kurmak en büyük tavsiyem.

Ben ve arkadaşlarım şanslıydık. Biz Denizli Anadolu Lisesi gibi bir ekolde 7 yıl boyunca neden-sonuç ve sorgulama mantığıyla eğitim almış bir nesiliz. Maalesef o ekol yok oldu. Bugün bu mantıkta yetişen tüm arkadaşlarım yaptıkları iş ne olursa olsun, onun er ya da geç en iyilerinden. O yüzden genç arkadaşlarıma tavsiyem neden-sonuç ilişkisini sorgulamaları ve bu düzlemden hiç ayrılmamaları olacaktır.

 

DENİZLİ’DEN ÇIKAN BİR BAŞARI ÖYKÜSÜ DİNLEDİK, BU NOKTADA SON OLARAK ŞUNU SORMAK İSTERİM, GİRİŞİMCİLİK NOKTASINDA SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI NELER YAPMALI?

 

Çok güzel bir soru. Girişimcilik atmosferi bir ülkenin ekonomisi, refahı ve geleceği için sürekli canlı tutulması gereken bir alan. Bu noktada kamu kuruluşlarından çok sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına iş düşüyor. İnsanlarımızı girişimci olmaya hazır hale getirecek, veya akıl ile sermayeyi bir araya getirecek olan da bu kuruluşlar.

Degiad bu anlamda bölgesinin en güçlü ve etkili sivil toplum kuruluşlarından biri olması nedeniyle, isminde genç ibaresinin de verdiği sorumlulukla şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da güçlü projelere imza atacaktır. Bu güçlü ailenin bir üyesi olmak benim açımdan da gurur verici.

Meslek odalarımız ve birliklerimizin maddi ve fiziki imkan olarak daha fazla artıları olduğu hepimizin malumu. Bu noktada bu kuruluşlardan beklentimiz misafir ağırlama merkezi olmaktan çıkıp, birer düşünce kuruluşu gibi üyesinin lehine olacak her konuda bıkmadan usanmadan bir kamuoyu oluşturarak fikirler ortaya sunması olmalıdır.

BU GÜZEL SÖYLEŞİ İÇİN TEŞEKKÜR EDİYORUM. SON OLARAK SÖYLEMEK İSTEDİKLERİNİ ALABİLİR MİYİM?

 

Fatihcim, bu güzel proje için çok teşekkür ediyorum. Degiad’a, Metropol’e teşekkür ediyorum. Sürç-ü lisan ettiysem özür diliyorum.

Son söz olarak şunu söylemek isterim. Herşeyden önce kendimize güvenelim.

Özgüven ile kibir ;

çalışkanlık ile hırs arasındaki çok çok önce çizgileri gözettiğimiz sürece,

sadece kendimiz değil,

eş dost akraba ve bütün toplumumuzla beraber mutlu bir hayata sahip olabileceğimiz gerçeğiyle, bencil olmadan çalışmalıyız, üretmeliyiz ve birbirimze sahip çıkmalıyız.

Teşekkür ederim.